Τι είναι η ενδαγγειακή θεραπεία της αρτηριοφλεβώδους δυσπλασίας;
Οι αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες (AVM) είναι ανώμαλες επικοινωνίες μεταξύ αρτηριών και φλεβών. Διαφορετικοί τύποι AVM εμφανίζονται σε διάφορες κλινικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων του βρεφικού αιμαγγείωματος (ενός καλοήθους όγκου που αποτελείται από κύτταρα του αίματος), και συγγενών δυσπλασιών, οι οποίες αφορούν αγγεία μεγαλύτερα από τα τριχοειδή (όπως φλέβες ή αρτηρίες) – αυτές είναι γνωστές ως υψηλής ροής AVM.
Η πιο κοινή μορφή AVM είναι η χαμηλής ροής AVM, στην οποία οι μη φυσιολογικές επικοινωνίες είναι σε μια περιοχή με χαμηλή ροή αίματος, που σημαίνει ότι ο ενδαγγειακός χώρος γεμίζει και αδειάζει αργά. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πιεστικά φαινόμενα ή στη βαρύτητα, σε νόσους όπως το σύνδρομο Klippel-Trenaunay ή μπορεί να είναι ένας συνδυασμός των δύο αυτών τύπων. Μια άλλη μορφή AVM είναι οι λεμφαγγειακές δυσπλασίες, αν και αυτές είναι ασυνήθιστες και μπορεί να αφορούν κυστικού τύπου αλλοιώσεις (απλές κύστεις, αποστήματα ή μώλωπες).
Το σύνδρομο Klippel-Trenaunay είναι μια σπάνια συγγενής πάθηση κατά την οποία τα αιμοφόρα αγγεία ή/και τα λεμφαγγεία δεν αναπτύσσονται σωστά. Τα τρία κύρια χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι δερματικές κηλίδες δίκην κόκκινου κρασιού, φλεβικές και λεμφαγγειακές δυσπλασίες, και διόγκωση των μαλακών μορίων του προσβεβλημένου άκρου. Η νόσος έχει την τάση να επηρεάζει ένα μόνο σκέλος, συνήθως ένα κάτω άκρο.
Αν και οι αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες είναι συγγενείς, ως επί το πλείστον διαγιγνώσκονται σε ενήλικες κάτω των 40 ετών και έχουν ποσοστό θνησιμότητας 10-15%.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες δεν προκαλούν συμπτώματα και έτσι ανακαλύπτονται τυχαία. Η εκδήλωση ή όχι συμπτωμάτων εξαρτώνται από τη θέση της δυσπλασίας. Οι αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες μερικές φορές προκαλούν έντονο πόνο ή αιμορραγία και μπορεί να οδηγήσουν σε άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας. Οι αρτηριοφλεβώδεις δυσπλασίες δεν απαιτούν πάντα θεραπεία.
Μπορεί να απαιτείται να υποβληθείτε σε θεραπεία για τη δυσπλασία αν παρουσιάσετε αιμορραγία, πόνο, εξέλκωση, αν η καρδιά σας είναι αναγκασμένη να αντλεί πάρα πολύ αίμα, αν έχετε μια μάζα που επηρεάζει την κανονική σας δραστηριότητα ή την ανάπτυξη, ή αν παρουσιάσετε παραμορφωτικές βλάβες.
Η μόνη ένδειξη ότι η θεραπεία μπορεί να μην είναι κατάλληλη για εσάς είναι αν ανατομική κατασκευή των προσβεβλημένων αιμοφόρων αγγείων μπορεί να εμποδίσει τη θεραπεία από το να πραγματοποιηθεί. Είναι, επομένως, απαραίτητο να γίνει χαρτογράφηση της περιοχής πριν από τη διαδικασία, για να αξιολογηθεί ο τύπος της AVM και η ακριβής ανατομία των τροφοφόρων αγγείων.
Πώς λειτουργεί η διαδικασία;
Ο επεμβατικός ακτινολόγος θα επιλέξει την κατάλληλη ενδαγγειακή θεραπεία, ανάλογα με τη θέση και τον τύπο της AVM σας. Εάν πρόκειται για βρεφικό αιμαγγείωμα, αυτό μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά, για την πρόληψη ψυχολογικού τραύματος, ή μπορεί να αντιμετωπιστεί με εμβολισμό.
Στην περίπτωση AVM υψηλής ροής, η θεραπεία έχει ως στόχο να εμποδίσει την επικοινωνία μεταξύ των αρτηριών και των φλεβών με εμβολισμό της φωλεάς των αιμοφόρων αγγείων (το κεντρικό τμήμα της βλάβης, όπου εντοπίζεται η πλειοψηφία των φλεβών). Ο επεμβατικός ακτινολόγος θα επιλέξει το υλικό για τη διαδικασία εμβολισμού με βάση τον τύπο της AVM που έχετε, με στόχο να απαλλαγείτε εντελώς από τη φωλιά, διαφυλάσσοντας παράλληλα τη φυσιολογική ροή του αίματος. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι συνήθως σχεδιασμένα ειδικά για τη διαδικασία, όπως κόλλα ή μεταλλικά σπειράματα. Μερικές φορές η φωλεά παρακεντείται άμεσα, για να ακολουθήσει η έγχυση ενός εμβολικού υλικού.
Στην περίπτωση AVM χαμηλής ροής, θα σας χορηγηθεί μια ένεση σκληρυντικού παράγοντα, ενός φαρμάκου που χορηγείται ενδαγγείακα και προκαλεί τη συρρίκνωση των αγγείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό γίνεται υπό ακτινοσκόπηση. Υπάρχουν περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές για τις συγγενείς φλεβικές δυσπλασίες, αλλά κάποιες φορές δεν απαιτείται θεραπεία.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, ο επεμβατικός ακτινολόγος μπορεί να επιλέξει τη χειρουργική αφαίρεση, ή να εφαρμόσει σκληροθεραπεία ή τεχνική ενδαγγειακού καυτηριασμού. Εάν έχετε δερματικές κηλίδες δίκην κόκκινου κρασιού, μπορεί να είστε κατάλληλοι θεραπεία με λέιζερ.
Εάν έχετε μία λεμφαγγειακή δυσπλασία που περιέχει υγρό (λέμφο), μια θεραπεία παροχέτευσης είναι καταλληλότερη.
Γιατί να το εκτελέσει;
Οι ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες μπορούν να πραγματοποιηθούν για θεραπευτικούς λόγους (για την αντιμετώπιση της κατάστασης) ή ως παρηγορητική θεραπεία (για την ανακούφιση των συμπτωμάτων). Ο σκοπός της διαδικασίας είναι να αποκλείσει τη ροή του αίματος από τη βλάβη και έτσι να περιορίσει τα συμπτώματα και τους κινδύνους της AVM, όπως είναι η αιμορραγία.
Το ποσοστό της αιμορραγίας ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή, αλλά αν η δυσπλασία σχετίζεται με ένα ανεύρυσμα τότε ο κίνδυνος αιμορραγίας είναι πάνω από 50%.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Οι ενδαγγειακές επεμβάσεις για την αντιμετώπιση των AVM ενέχουν επίσης ορισμένους κινδύνους, όπως αιμορραγία, μώλωπες ή έλκη στο σημείο της παρακέντησης, εμβολισμός αγγείων εκτός της περιοχής του στόχου, ισχαιμία, εφόσον τα αγγεία που τροφοδοτούν με αίμα μια περιοχή αποφραχθούν, και τοξικές βλάβες, είτε τοπικά, είτε σε άλλα όργανα, που προκαλούνται από την απόφραξη ή τον σκληρυντικό παράγοντα.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Sheehan J. Arteriovenous malformation. J Neurosurg 2013; Nov 1.
2. Sheehan JP, Starke RM. Aneurysm formation associated with ionizing radiation. World Neurosurg 2013; Nov 8.